Triển lãm cá nhân ‘Biển và Ty’ là tập hợp 43 tác phẩm qua nhiều thời kỳ của hoạ sĩ Mai Hoàng Minh, hay còn có hoạ danh là Ty (1960 – 2023). Triển lãm khai mạc vào 17h00 Thứ sáu 26/05 tại Lotus Gallery, Tầng 1 C.space Design Complex, P.Tân Thuận Đông, Q.7, Tp HCM
Tôi gặp Ty lần đầu vào khoảng gần 20 năm trước và ấn tượng ngay bởi cách tiếp cận hội hoạ ‘khác người’ của cậu hoạ sĩ trẻ đến từ Nha Trang. Ở những năm mà nhà nhà người người đang ưa thích vẽ cô gái, áo dài, cây đa, đình làng thì Ty lại say mê thể hiện suy tư, nội tâm của những người thuộc tầng lớp lao động.
Ở tranh Ty, người xem không tìm thấy sự nịnh mắt, nhưng nếu dành thời gian quan sát kỹ càng và sâu sắc, ta sẽ bắt gặp những nét đẹp rất đời, những tia hy vọng lấp lánh bên cạnh những bôn ba của cuộc sống vất vả của nông - ngư dân.
Ty là một hoạ sĩ tự học không thông qua trường lớp. Chắc có lẽ vì thế mà hơn 20 năm làm nghề hoạ sĩ, Ty vẫn vững chắc nét cọ với lối đi riêng của mình.
Hoạ sĩ ưa thích sử dụng màu nguyên bản, sử dụng bay để vẽ thay vì cọ, xử lý sơn dầu theo lối dầy, đầy đặn. Những sắc màu sặc sỡ trong tranh Ty thường tương phản với tạo hình nhân vật dường như đã trải qua rất nhiều sóng gió, đã nhuốm màu thời gian.
Bắt đầu vẽ vào cuối thập niên 90, với một góc sáng tác nhỏ trong cửa hàng bán đồ gốm trang trí của gia đình, Ty đã thử nghiệm với nhiều đề tài khác nhau như tình yêu đôi lứa, tình gia đình, sự cô đơn của con người,…
Mãi đến 2010, Ty bỗng dưng có sở thích đi câu. Hoạ sĩ đã dành rất nhiều thời gian lênh đênh trên biển cùng ngư dân để thấu cảm những nỗi trăn trở của họ. Từ đấy, cá, tàu, sóng, gió, các đoàn câu trở thành chủ thể chính trong tranh Ty. Bằng một cách thầm lặng, hoạ sĩ như muốn thay lời muốn nói cho những cơ cực cũng như hành trình vượt khó của ngư dân.
Biển của Ty không êm ái, không lãng mạn hoá như trong thi ca. Biển của Ty sẵn sàng nổi giận, và người dân đôi khi thật nhỏ bé trước sự bao la, khó đoán của biển.
Hình ảnh cây đèn dầu thường gặp trong tranh Ty tượng trưng cho những lời khấn nguyện mong cho mọi việc thuận buồm xuôi gió.
Xem tranh Ty, mỗi người có thể sẽ có một cảm nhận khác nhau. Nhưng tựu trung, các tác phẩm sẽ khiến ta đặt câu hỏi ‘sao lại như thế này…?’ cũng như đưa đến những góc cạnh cuộc sống cần phải suy nghĩ.
Khi nghe tin Ty ra đi cùng biển hôm Mùng ba Tết vừa rồi (2023), thật lòng tôi rất bàng hoàng. Người con của biển về lại với biển cả trong khi nhiều dự định vẫn còn dở dang.
Triển lãm ‘Biển và Ty’ lần này như một lời tri ân đến sự cố gắng và sức lao động nghệ thuật không ngừng nghỉ của cố hoạ sĩ, và phòng tranh cũng rất mong các bạn thưởng lãm tại Sài Gòn cũng mở lòng chia sẻ cùng các tâm sự của Ty, hay nói cách khác, là những tâm tình, khát vọng của những nông-ngư dân,…
Xuân Phượng